CHƯƠNG V: TẾ BÀO
Nội dung ôn tập:
- Bài 18: Tế bào – Đơn vị cơ bản của sự sống
- Bài 19: Cấu tạo và chức năng các thành phần của tế bào
- Bài 20: Sự lớn lên và sinh sản của tế bào
- Bài 21: Thực hành: Quan sát và phân biệt một số loại tế bào
Câu 1: Trong Khoa học tự nhiên, đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của mọi cơ thể sống được gọi là gì?
Câu 2: Hầu hết các tế bào đều có kích thước rất nhỏ và không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Để quan sát được chúng, người ta thường sử dụng dụng cụ nào?
Câu 3: Bộ phận nào sau đây không phải là thành phần cấu tạo chung của hầu hết các tế bào?
Câu 4: Hãy kể tên một ví dụ về sinh vật mà toàn bộ cơ thể của nó chỉ được cấu tạo từ một tế bào duy nhất.
Câu 5: Tế bào có nhiều chức năng quan trọng để duy trì sự sống. Chức năng nào sau đây không phải là chức năng cơ bản của một tế bào?
Câu 6: Mặc dù tế bào là đơn vị cơ bản của sự sống, nhưng chúng có thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau. Điều này giúp tế bào thực hiện chức năng nào sau đây?
Câu 7: Quá trình nào giúp một tế bào ban đầu có thể tạo ra nhiều tế bào mới giống hệt nó, từ đó giúp cơ thể lớn lên hoặc thay thế các tế bào bị tổn thương?
Câu 8: Trong cấu tạo chung của hầu hết các tế bào, bộ phận nào được ví như 'trung tâm điều khiển' hay 'bộ não' của tế bào, chứa vật chất di truyền?
Câu 9: Để duy trì sự sống, tế bào cần phải liên tục lấy các chất cần thiết (như chất dinh dưỡng, oxy) từ môi trường bên ngoài và thải các chất không cần thiết (như chất thải) ra ngoài. Quá trình trao đổi này được gọi là gì?
Câu 10: Khẳng định nào sau đây là đúng và thể hiện tầm quan trọng của tế bào trong mọi cơ thể sống?
Câu 11: Bộ phận nào của tế bào có chức năng kiểm soát sự ra vào của các chất, đảm bảo cho tế bào thực hiện quá trình trao đổi chất một cách chọn lọc?
Câu 12: Trong tế bào thực vật, bào quan nào có chứa chất diệp lục và là nơi diễn ra quá trình quang hợp, giúp cây tự tổng hợp chất hữu cơ để nuôi sống cơ thể?
Câu 13: Để duy trì mọi hoạt động sống của tế bào như lớn lên, sinh sản, trao đổi chất, năng lượng được tạo ra chủ yếu ở bào quan nào sau đây?
Câu 14: Ngoài màng tế bào, tế bào thực vật còn có thêm một thành phần cấu tạo đặc trưng giúp bảo vệ và tạo hình dạng cứng chắc, cố định cho tế bào. Thành phần đó là gì?
Câu 15: Bộ phận nào trong tế bào có dạng chất keo lỏng, chứa các bào quan khác nhau và là nơi diễn ra hầu hết các hoạt động sống quan trọng của tế bào?
Câu 16: Hai thành phần cấu tạo nào sau đây thường chỉ có ở tế bào thực vật mà không có ở tế bào động vật?
Câu 17: Trong tế bào thực vật, không bào có kích thước lớn và đóng vai trò quan trọng trong việc dự trữ nước, chất dinh dưỡng và chất thải. Ngoài ra, không bào còn giúp tế bào thực vật duy trì độ cứng (sức trương) để cây không bị héo. Hãy cho biết, không bào có chức năng chính là gì đối với tế bào thực vật?
Câu 18: Nhân tế bào được xem là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào vì nó chứa vật chất di truyền. Nhờ có vật chất di truyền này mà tế bào có thể thực hiện chức năng quan trọng nào sau đây?
Câu 19: Tế bào cần được bảo vệ khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Hãy kể tên bộ phận chính có chức năng bảo vệ tế bào ở tế bào động vật và bộ phận chính có chức năng bảo vệ tế bào ở tế bào thực vật.
Câu 20: Mỗi thành phần trong tế bào (nhân, chất tế bào, màng tế bào, ti thể, lục lạp,...) đều có chức năng riêng biệt nhưng chúng không hoạt động độc lập mà luôn có sự phối hợp chặt chẽ với nhau. Sự phối hợp này có ý nghĩa quan trọng nhất là gì?
Câu 21: Quá trình lớn lên của tế bào là gì?
Câu 22: Kể tên một vai trò quan trọng của sự sinh sản (phân chia) tế bào đối với cơ thể đa bào (ví dụ như cơ thể người).
Câu 23: Sau khi một tế bào mẹ trải qua quá trình phân chia, thường tạo ra mấy tế bào con?
Câu 24: Các tế bào con được tạo ra từ quá trình phân chia tế bào thường có đặc điểm gì so với tế bào mẹ ban đầu?
Câu 25: Đối với các sinh vật đơn bào (chỉ có một tế bào), quá trình phân chia tế bào có vai trò chủ yếu là gì?
Câu 26: Để lớn lên và phân chia, tế bào cần hấp thụ những gì chủ yếu từ môi trường?
Câu 27: Trước khi một tế bào mẹ phân chia thành hai tế bào con, kích thước của tế bào mẹ thường có sự thay đổi đáng kể như thế nào?
Câu 28: Khi cơ thể chúng ta bị đứt tay hoặc bị thương ở da, quá trình nào của tế bào đóng vai trò quan trọng nhất giúp vết thương lành lại và thay thế các tế bào bị tổn thương?
Câu 29: Để đảm bảo rằng hai tế bào con được tạo ra từ quá trình phân chia sẽ có bộ vật chất di truyền giống hệt tế bào mẹ, vật chất di truyền trong nhân tế bào mẹ phải trải qua quá trình nào trước khi tế bào phân chia?
Câu 30: Tại sao một em bé sơ sinh có thể lớn lên thành người trưởng thành với cơ thể to lớn hơn rất nhiều?
Câu 31: Để quan sát được các tế bào có kích thước hiển vi (rất nhỏ) như tế bào vảy hành hoặc tế bào biểu bì khoang miệng, dụng cụ nào sau đây là cần thiết nhất?
Câu 32: Khi quan sát tế bào vảy hành và tế bào biểu bì khoang miệng dưới kính hiển vi, em hãy nêu một điểm khác biệt rõ ràng nhất về hình dạng hoặc cấu trúc bên ngoài mà em có thể nhận thấy giữa hai loại tế bào này.
Câu 33: Trong quá trình thực hành quan sát tế bào, việc nhỏ một giọt dung dịch iốt loãng lên mẫu vật (ví dụ như tế bào vảy hành) có tác dụng gì chủ yếu?
Câu 34: Một nhóm học sinh quan sát một loại tế bào dưới kính hiển vi và ghi nhận các đặc điểm sau: có hình dạng gần giống hình hộp chữ nhật, có thành tế bào dày bên ngoài và bên trong có nhiều hạt màu xanh lục. Dựa vào những đặc điểm này, em hãy cho biết đây là loại tế bào nào?
Câu 35: Khi chuẩn bị tiêu bản để quan sát tế bào biểu bì khoang miệng, điều nào sau đây là KHÔNG cần thiết hoặc thậm chí có thể gây khó khăn cho việc quan sát?
Câu 36: Khi đặt tiêu bản lên bàn kính hiển vi và bắt đầu quan sát, sau khi điều chỉnh vật kính và thị kính phù hợp, em cần sử dụng bộ phận nào sau đây của kính hiển vi để đưa vật mẫu vào vùng quan sát và làm cho hình ảnh rõ nét sơ bộ (lấy nét thô)?
Câu 37: Khi quan sát tế bào thực vật (ví dụ tế bào vảy hành) dưới kính hiển vi, em thấy chúng thường có hình dạng cố định, rõ ràng (như hình hộp chữ nhật hoặc hình đa giác). Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào thực vật giúp chúng duy trì hình dạng đặc trưng này mà tế bào động vật thường không có?
Câu 38: Trong quá trình chuẩn bị tiêu bản tế bào biểu bì khoang miệng, sau khi cạo nhẹ nhàng mặt trong má bằng kim mũi mác, em cần làm gì tiếp theo với mẫu vật vừa lấy được để đặt lên lam kính?
Câu 39: Khi quan sát một tiêu bản tế bào dưới kính hiển vi, nếu em thấy hình ảnh bị mờ và không rõ nét mặc dù đã điều chỉnh ốc lớn, ốc nhỏ và độ sáng. Em nghĩ nguyên nhân nào sau đây có thể là phổ biến nhất liên quan đến tiêu bản mà em đang sử dụng?
Câu 40: Trong các bộ phận sau của kính hiển vi, bộ phận nào có chức năng hứng ánh sáng từ nguồn sáng (đèn hoặc gương) và tập trung ánh sáng đó chiếu xuyên qua tiêu bản, giúp làm sáng rõ mẫu vật cần quan sát?
Mẹo! Thiết lập và sử dụng AI của riêng bạn sẽ tăng độ ổn định khi chấm bài...
